Ankara Kalesi'nin tarihi

 

Ankara Kalesi


1) GALATLAR DÖNEMİ (M.Ö. 2. Yüzyıl)

Ankara Kalesi’nin bilinen en eski savunma çekirdeği Galatlar tarafından inşa edilmiştir.

  • Galatlar Orta Anadolu’ya yerleştiğinde güvenlik için yüksek, hakim bir tepe seçmişlerdir.
  • Bu dönemde kale daha çok küçük bir iç kale özelliğindeydi.
  • Kalenin en erken taş örgülerinde Galat kültürüne ait unsurlar görülür.
  • Galatlar, Ankara’yı Ankyra (gemi çıpası) adıyla anıyordu.

2) ROMA DÖNEMİ (M.Ö. 1. yy – M.S. 4. yy)

Roma İmparatorluğu döneminde Ankara hızla gelişti ve kale büyük önem kazandı.

  • Roma, kaleyi genişletti ve surları güçlendirdi.
  • Taşlarda devşirme malzemeler (yazıtlı mermer, sütun parçaları) kullanıldı; bugün bile bu parçalar sur duvarlarında görülebilir.
  • Kale, Roma’da hem askeri garnizon hem de idari merkez olarak kullanıldı.
  • Roma dönemine ait tapınak taşlarının bile surlarda yer aldığı bilinmektedir.
  • Bu dönemde kale, şehrin kalbi hâline geldi.

3) BİZANS DÖNEMİ (4. yy – 1073)

Bizans, Ankara Kalesi’ni en çok geliştiren medeniyetlerden biridir.

  • Çok geniş bir dış sur sistemi eklendi.
  • Bugün görülen kale formunun önemli bir bölümü Bizans’tandır.
  • Şehri kuşatmalara karşı korumak için kalın duvarlar ve burçlar yapıldı.
  • Kale, Bizans için hem askeri hem de dini bir merkezdi.
ve 9. yüzyıllarda Arap akınları nedeniyle ciddi onarımlar yapıldı.
  • Bu dönemde Ankara, Bizans’ın İç Anadolu’daki en güçlü savunma noktalarındandı.

4) SELÇUKLU DÖNEMİ (1073 – 1300’ler)

1073’te Türklerin Ankara’yı fethiyle kale Selçuklu hâkimiyetine geçti.

  • İç kale bu dönemde baştan sona onarılmıştır.
  • Selçuklular, surları Türk savunma mimarisi ile güçlendirdi.
  • Kale çevresinde ilk Türk-İslam yerleşimi şekillenmeye başladı.
  • İç kale kapılarında Selçuklu taş işçiliğinin izleri görülür.
  • Kale, Selçuklu döneminde askeri merkez olmanın yanında idari bir merkez hâline geldi.

5) OSMANLI DÖNEMİ (1300’ler – 1920)

Osmanlı döneminde kale askeri önemini kısmen kaybetse de yerleşim alanı olarak yaşadı.

  • Kale içi bir mahalleye dönüştü:
  • Evler
  • Konaklar
  • Zanaat atölyeleri
  • Küçük dükkânlar
  • Surların bazı kısımları onarıldı fakat büyük restorasyonlar yapılmadı.
  • Kale bölgesi, Ankara’nın sivil Osmanlı mimarisi açısından en önemli alanıdır.
ve 18. yüzyıllarda bölge, İpek Yolu tüccarlarının uğrak noktasıydı.

6) CUMHURİYET DÖNEMİ (1923 – Günümüz)

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Ankara’nın başkent olması kaleye ilgiyi artırdı.

  • Kale çevresi kültürel ve turistik bölge olarak yenilendi.
  • Osmanlı evleri restore edilerek müze, kafe ve atölyelere dönüştürüldü.
  • Ankara Kalesi, şehre gelen devlet başkanlarının ve turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerden biridir.
  • 2000’li yıllardan itibaren surlarda güçlendirme ve restorasyon çalışmaları yapılmıştır.

📌 Ankara Kalesi’nin Öne Çıkan Özellikleri

  • İç kale + dış kale şeklinde iki bölümden oluşur.
  • 42 burcu vardır.
  • Duvarlarında Roma’dan devşirme taşlar görülür.
  • Ankara’nın en yüksek noktalarından birindedir ve panoramik manzara sunar.
  • Kale içi Osmanlı evleri saf Türk mimarisinin nadir örneklerindendir.

.

.